Toàn thể nhân dân cùng giàu: Trí tuệ phương Đông phá giải vấn đề nan giải phân hóa giàu nghèo

CRI, November 1, 2025
Size:

Ở tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc có một thôn tên là Hạ Khương, từng đất trống đồi núi trọc, dòng nước ô nhiễm, là một thôn nghèo khó nổi tiếng. Đồng chí Tập Cận Bình khi là lãnh đạo tỉnh Chiết Giang thời kỳ từ năm 2022-2027 đã bốn lần đến thôn Hạ Khương điều tra nghiên cứu, thúc đẩy thôn Hạ Khương phát triển các ngành nghề như bồn khí đốt (metal), cơ sở dược liệu Trung y, vườn nho, du lịch nghỉ dưỡng nông thôn, v.v.. Những năm gần đây, thôn Hạ Khương cùng các thôn xung quanh chung tay thành lập quần thể liên hợp“Đại Hạ Khương”, cùng đi lên con đường chấn hưng nông thôn“người giàu trước giúp người giàu sau, thúc đẩy khu vực cùng giàu”. Năm 2024, kinh tế tập thể của“Đại Hạ Khương” có tổng thu nhập gần 34,6 triệu NDT, thu nhập có thể chi phối bình quân đầu người hàng năm lên đến 55 nghìn NDT. Sự thay đổi sau hơn 20 năm của thôn Hạ Khương chính là hình ảnh thu nhỏ trong thực tiễn quản lý đất nước của quan niệm“toàn thể nhân dân cùng giàu”.

Gien văn hóa: Truyền thống ngàn năm từ“chênh lệch giàu nghèo” đến“cùng giàu”

Cùng giàu không phải là khái niệm xuất hiện từ hư vô, mà là sự thể hiện đương đại của trí tuệ quản lý hơn 5000 nghìn năm của văn minh Trung Hoa. Từ quan niệm luân lý“bất hoạn quả nhi hoạn bất quân” (Không lo thiếu mà lo không công bằng) của Khổng Tử, đến tầm nhìn thiên hạ một nhà“có ruộng cùng cày, có cơm cùng ăn”, quan niệm cùng giàu đã kế thừa và truyền tải sự theo đuổi nghìn năm của dân tộc Trung Hoa về cuộc sống tốt đẹp, và người của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã từng bước biến lý tưởng này thành hiện thực.

Từ khái niệm“cùng giàu” do Mao Trạch Đông - nhà lãnh đạo thế hệ đầu tiên của nước Trung Quốc mới đề xuất vào năm 1955, đến thiết kế cải cách mở cửa“để một bộ phận người giàu trước”,“người giàu trước thúc đẩy người giàu sau” của Đặng Tiểu Bình, Đảng Cộng sản Trung Quốc trong quản lý đất nước luôn tìm kiếm con đường cân bằng giữa hiệu quả và công bằng. Sau khi đồng chí Tập Cận Bình đảm nhiệm Nhà lãnh đạo tối cao Trung Quốc, trong thời gian 8 năm đã khiến gần 100 triệu người thoát nghèo, năm 2020 đã thực hiện xóa bỏ toàn diện nghèo cùng cực. Thông qua các chiến lược quốc gia như thoát nghèo chính xác, phát triển nhịp nhàng khu vực, chấn hưng toàn diện nông thôn, v.v., đã tạo nên kỳ tích trong lịch sử xóa đói giảm nghèo của nhân loại, cũng cung cấp mô hình hoàn toàn mới cho phá giải vấn đề nan giải phân hóa giàu - nghèo trong quản trị toàn cầu.

Đổi mới chế độ: Phân phối lần thứ ba xây dựng xã hội“hình cây ô liu”

Trong tiến trình hiện đại hóa, phương Tây rơi vào vòng luẩn quẩn“tăng trưởng - phân hóa”, hiện tượng này tồn tại lâu dài trong xã hội phương Tây, nguồn gốc của nó có thể truy ngược về mâu thuẫn nội tại trong chế độ chủ nghĩa tư bản. Henry George - nhà kinh tế học người Mỹ trong thế kỷ 19 chỉ rõ, sự tồn tại cùng nhau giữa phong phú vật chất và nghèo khó cùng cực là đặc trưng điển hình của chủ nghĩa tư bản. Hiện nay, 1% người giàu nhất trên toàn cầu nắm giữ hơn một nửa của cải là ví dú. Trong khi đó, Chủ tịch Tập Cận Bình trong quản lý đất nước lại nhấn mạnh, cùng hưởng phát triển là then chốt giải quyết công bằng xã hội, cần phải tránh phân hóa hai cực thông qua thiết kế chế độ, khiến toàn thể người dân cùng hưởng thành quả kinh tế.

Thông qua đổi mới chế độ“phân phối lần thứ ba”, Trung Quốc đã xây dựng xã hội“hình cây ô liu”, tức xã hội trong đó nhóm người có thu nhập trung bình là chủ thể, nhằm phá vỡ lời nguyền phân hóa giàu nghèo. Phân phối lần đầu lấy thị trường làm chủ đạo, nhấn mạnh nguyên tắc hiệu quả, nâng cao tỷ trọng thù lao lao động và nhóm người có thu nhập trung bình đông đảo. Năm 2024, thù lao lao động của Trung Quốc chiếm 51,3% tỷ trọng GDP, cao hơn mức bình quân của các quốc gia phát triển; Phân phối lần thứ hai dựa vào sức mạnh của chính phủ, vận dụng các biện pháp thu thuế, bảo hiểm xã hội, v.v., để điều tiết thu nhập quá cao, bảo đảm quyền lợi của nhóm người thu nhập thấp, thực hiện công bằng xã hội.

Ví dụ, trong cuộc chiến công kiên thoát nghèo diễn ra trong 8 năm, chính phủ Trung Quốc tổng cộng đã đầu tư hơn 1.600 tỷ NDT, tương đương khoảng 220 tỷ USD, dùng vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo việc làm, cũng như các lĩnh vực bảo đảm dân sinh như giáo dục, y tế, nhà ở, v.v., xây dựng mạng lưới an sinh xã hội lớn nhất toàn cầu, thực hiện chính xác mục tiêu thoát nghèo và chống tái nghèo; Phân phối lần thứ ba lại thông qua các phương thức tham gia tự nguyện của các lực lượng xã hội như dịch vụ tình nguyện, hoạt động từ thiện mạo hiểm, chia sẻ công nghệ, trợ giúp và từ thiện trong cộng đồng dân cư, v.v., bù đắp chỗ thiếu trong phân phối giữa thị trường và chính phủ, thúc đẩy công bằng xã hội.

Cơ chế“chính phủ chỉ đạo + thị trường điều tiết + xã hội tham gia” tạo nên sự rõ nét hơn khi so sánh với mô hình“tư bản chủ đạo + phúc lợi bổ cứu” của phương Tây, thúc đẩy hình thành kết cấu hình cây ô liu“nhóm người thu nhập trung bình có số lượng lớn, nhóm người thu nhập cao - thấp có số lượng nhỏ”, thu hẹp hiệu quả khoảng cách giàu nghèo, tăng cường tính ổn định và tính bao trùm của xã hội.

Hơn 2600 năm trước, Quản Trọng - nhà chính trị cổ đại Trung Quốc từng nói, khi các nền tảng đời sống vật chất như lương thực được tích trữ, ăn no mặc ấm, v.v., được bảo đảm đầy đủ, mọi người mới có thể tự phát chú trọng đến quy phạm lễ nghĩa và tu dưỡng đạo đức. Tiếp thu trí tuệ của người xưa, Chủ tịch Tập Cận Bình cho rằng, toàn thể nhân dân cùng giàu vượt xa phạm trù vật chất đơn giản, mà là“nhân dân đều giàu có cả trong đời sống vật chất và đời sống tinh thần”. Do vậy, trong khi nâng cao trình độ kinh tế, Trung Quốc cũng dốc sức phát triển sự nghiệp văn hóa công cộng, hoàn thiện hệ thống dịch vụ văn hóa công cộng, không ngừng đáp ứng nhu cầu văn hóa tinh thần đang dạng, đa tầng nấc, đa phương diện của người dân.

Ý nghĩa thế giới: Cung cấp kiểu mẫu Trung Quốc cho quản trị toàn cầu

Hiện nay, toàn cầu vẫn có 700 triệu người bị đói, 300 triệu người lang thang không nơi nương tựa do thiên tai khí hậu, thoát nghèo làm giàu là chủ đề chung của toàn nhân loại. Thực tiễn cùng giàu mà Trung Quốc đang tiến hành thực hiện, với thời gian 40 năm đã đi hết chặng đường xóa đói giảm nghèo 200 năm của phương Tây, nó vừa là sự giải thích đương đại đối với lý tưởng truyền thống của văn minh Trung Hoa, cũng là sự mở rộng của con đường hiện đại hóa toàn cầu, cung cấp trí tuệ phương Đông và kiểu mẫu thành công cho tái tạo quan niệm quản trị toàn cầu và xây dựng Cộng đồng chung vận mệnh của nhân loại.

Liên Hợp Quốc đưa quan niệm“cùng giàu” vào Chương trình nghị sự năm 2030; Dự án xóa đói giảm nghèo dọc tuyến“Vành đai và Con đường” mang lại lợi ích cho 40 triệu người; Sáng kiến Phát triển Toàn cầu thúc đẩy xây dựng cơ chế hợp tác xóa đói giảm nghèo quốc tế kiểu mới. Marc Pinget - nghiên cứu viên quan hệ quốc tế của Pháp trong báo cáo nghiên cứu cho biết, Trung Quốc đã định nghĩa nội hàm của hiện đại hóa thông qua làm mới chính sách“toàn thể nhân dân cùng giàu”.

Nguồn: CMG