Ngày 13/1 năm nay, tên lửa Thiệp Long 3 đã phóng thành công 10 vệ tinh vào quỹ đạo định sẵn; ngày 21/3, tại Trung tâm phóng vệ tinh Tửu Tuyền, Công ty Hàng không vũ trụ Tinh Hà Động Lực đến từ khu Diệc Trang, Bắc Kinh đã phóng thành công tên lửa đẩy Cốc Thần Tinh 1, đưa 6 vệ tinh thuộc chòm vệ tinh khí tượng Vân Dao vào quỹ đạo đồng bộ mặt trời một cách suôn sẻ… Những tên lửa tỏa sáng trong dải ngân hà ấy đều có một mã danh chung -“Tên lửa Diệc Trang”.
Trên con phố này, tất cả mọi người đều đang nghiên cứu về việc“lên trời”. Cách Thiên An Môn khoảng 20 km về phía Đông Nam, khu vực lấy đường Vinh Hoa Nam làm trục chính, kéo dài từ đường Địa Trạch ở phía Tây đến đường Trung tâm Hoành Đạt ở phía Đông, được mệnh danh là“Đại lộ Tên lửa Bắc Kinh”.
Chỉ trong một khu vực bán kính chưa đến 2 km, nơi đây tập trung hơn 160 doanh nghiệp hàng không vũ trụ, chiếm tới 75% mật độ tập trung của các công ty tên lửa thương mại trên toàn quốc, đồng thời cũng chiếm hơn một nửa số doanh nghiệp vệ tinh Internet toàn Trung Quốc. Chỉ riêng năm 2024,“Tên lửa Diệc Trang” đã thực hiện 13 lần phóng đưa vệ tinh vào quỹ đạo với tổng cộng hơn 80 vệ tinh. Trong năm nay, dự kiến sẽ thực hiện hơn 40 lần phóng với hơn 130 vệ tinh vào quỹ đạo và 4 loại tên lửa mới nhiều khả năng sẽ thực hiện chuyến bay đầu tiên.
“Ngành hàng không vũ trụ thương mại toàn quốc xem Bắc Kinh, còn Bắc Kinh lại nhìn về Diệc Trang”, mọi nhất cử nhất động tại đây chính là hình ảnh thu nhỏ phản ánh sự bùng nổ của ngành hàng không vũ trụ thương mại Trung Quốc.
Dự án“Đại lộ Tên lửa Bắc Kinh” có tổng diện tích xây dựng là 140.000 mét vuông. Hiện nay, phòng triển lãm khoa học công nghệ Đại lộ Tên lửa đã hoàn thành phần xây dựng, đang bước vào giai đoạn hoàn thiện nội thất và dự kiến sẽ hoàn tất toàn bộ vào tháng 5 năm 2026 để đưa vào sử dụng. Trong nửa cuối năm nay, khu triển lãm sẽ được mở cửa miễn phí cho công chúng tham quan. Khu triển lãm có tổng cộng ba tầng, sẽ tập trung trưng bày tình hình phát triển của ngành hàng không vũ trụ thương mại tại Bắc Kinh, Trung Quốc và cả thế giới. Người dân sẽ có cơ hội tiếp cận trực tiếp nhiều mẫu thiết bị hàng không vũ trụ khác nhau.
Khi tiếng đếm ngược về 0, ngọn lửa khổng lồ phụt ra, tên lửa hiên ngang lao vút lên trời – những khoảnh khắc phóng tên lửa phấn khích như vậy, chẳng bao lâu nữa người dân ở Bắc Kinh cũng có thể theo dõi trực tiếp theo thời gian thực.
Khu Phát triển Kinh tế – Kỹ thuật Bắc Kinh, còn gọi là Khu Phát triển Kinh tế – Kỹ thuật Diệc Trang, là khu phát triển kinh tế – kỹ thuật cấp quốc gia duy nhất tại Bắc Kinh. Năm 2015, Trung Quốc lần đầu tiên đề xuất khuyến khích vốn tư nhân đầu tư vào lĩnh vực hàng không vũ trụ. Trong những năm sau đó, hàng loạt công ty tên lửa tư nhân nổi tiếng như Hàng không vũ trụ Lam Tiễn (Blue Arrow Aerospace), Hàng không vũ trụ Vinh Diệu Liên Tinh (i-Space), Hàng không vũ trụ Thâm Lam (Deep Blue Aerospace), Tinh Hà Động Lực (Glaxy Power), Không Gian Đông Phương (Oriental Space) lần lượt chọn nơi đây làm trụ sở, giúp Diệc Trang dần trở thành một trong những khu tập trung ngành công nghiệp tên lửa thương mại có mật độ cao nhất Trung Quốc.
Tính đến năm 2024, quy mô ngành hàng không vũ trụ của Diệc Trang đã vượt 35 tỷ nhân dân tệ.“Một con phố – cả ngành tên lửa” tập trung các lĩnh vực như tên lửa đẩy, phương tiện bay siêu thanh, động cơ tên lửa, chế tạo vệ tinh, ứng dụng vệ tinh, thiết bị đồng bộ theo mẫu, thiết bị mặt đất và ứng dụng công nghệ. Tính đến hiện tại, đã có hàng chục doanh nghiệp bày tỏ rõ ý định vào định cư tại“Đại lộ Tên lửa”, bao gồm các lĩnh vực như tên lửa nguyên chiếc, chế tạo vệ tinh, viễn thám, thông tin liên lạc và định vị dẫn đường.
Tại sao Trung Quốc cần thúc đẩy mạnh ngành hàng không vũ trụ thương mại? Ai cũng biết, SpaceX của Mỹ đang tăng tốc xây dựng hệ thống“Starlink”, vì vậy Trung Quốc cũng cần thiết lập chòm sao vệ tinh Internet của riêng mình để có thể giữ thế chủ động trong những thời khắc then chốt.
Hàng không vũ trụ thương mại là một ngành đòi hỏi trình độ công nghệ cao và chi phí cực kỳ tốn kém, muốn đạt được mục tiêu giảm chi phí, tăng hiệu quả thì cuối cùng vẫn phải dựa vào đột phá công nghệ. Ví dụ, để đạt được năng lực phóng lớn, chi phí thấp và tần suất phóng cao, thì công nghệ thu hồi và tái sử dụng tên lửa đóng vai trò then chốt. Với trình độ hiện tại của Trung Quốc, để vươn lên dẫn đầu thế giới và ứng dụng công nghệ một cách ổn định, quy mô, vẫn còn một chặng đường dài đầy thách thức về mặt nghiên cứu và đổi mới công nghệ.
Nguồn: CMG