DeepSeek trở nên nổi tiếng - Trung Quốc đã làm thế nào để đổi mới công nghệ?

Trước thềm Tết Nguyến đán 2025, DeepSeek - công ty khởi nghệp AI của Trung Quốc công bố mô hình ngồn mở DeepSeek-R1, với giá thành chưa đến 1/10 so với mô hình Open AI GPT-4o, nhưng có tính năng gần bằng, và thực hiện mã nguồn mở, sự kiện này đã làm khuynh đảo nhận thức về ngành trí tuệ nhân tạo AI.

Sự ra đời hoành tráng của DeepSeek đã gây chấn động trong giới công nghệ. Trang bìa tạp chí nổi tiếng của Anh“Nhà kinh tế học” viết:“Sự thành công của mô hình Trung Quốc với giá thành thấp đã làm lung lay ưu thế công nghệ của Mỹ”.

Nhà sáng lập DeepSeek Lương Văn Phong cho biết, nhóm nghiên cứu DeepSeek chủ yếu là sinh viên tốt nghiệp đại học và nghiên cứu sinh tiến sĩ chưa tốt nghiệp đến từ các trường đại học trong nước Trung Quốc, là một đội ngũ nghiên cứu“thuần Trung Quốc” có tuổi đời rất trẻ. Tháng 11/2022, ChatGPT ra đời tại Mỹ, sau đó rất nhanh, tham số đã trở thành tiêu điểm lớn nhất trong cạnh tranh giữa các nhà sản xuất mô hình lớn. Trong khi đó, DeepSeek đi con đường riêng, và không theo đuổi một cách mù quáng sự to lớn của các tham số, mà là thông qua việc ưu hóa phép tính và nâng cao chất lượng dữ liệu, thực hiện tính năng cao như vậy nhưng chỉ bằng mô hình tham số nhỏ.

Chuyên gia Hình Kiệt cho rằng, sự thiếu thốn ngược lại cũng là của cải, cũng chính vì sự thiếu hụt về năng lực tính toán đã buộc DeepSeek làm ra lập trình biên soạn ngôn ngữ, cũng giống như Israel thiếu thốn tột độ về mặt tài nguyên, đã buộc họ phải không ngừng đổi mới sáng tạo.

Chủ nhiệm Ủy ban chuyên môn đổi mới công nghệ Trung Quốc Trương Húc cho biết, sự nổi lên của DeepSeek vừa là ngẫu nhiên và cũng là tất yếu:“Sự nổi tiếng của DeepSeek đã làm nổi bật ưu thế giáo dục của Trung Quốc. Ngoài ra, đầu tư vào lĩnh vực nghiên cứu phát triển của Trung Quốc trong năm 2024 tăng hơn 2000 tỷ Nhân dân tệ so với năm 2014, quy mô này có lẽ trên toàn cầu cũng chưa từng xuất hiện”.

Dữ liệu cho thấy, Trung Quốc hàng năm có hơn 5 triệu sinh viên tốt nghiệp trong các ngành khoa học, công nghệ, công trình, giáo dục nâng cao kỹ năng và kiến thức khoa học, dẫn đầu toàn cầu; nhân viên nghiên cứu AI mũi nhọn được đào tạo trong các trường đại học Trung Quốc chiếm khoảng 50% toàn cầu, đứng đầu thế giới. Tính đến năm 2024, Trung Quốc có 537 trường đại học được phê duyệt giảng dạy chuyên ngành đại học về công nghệ AI, mở 46 ngành học về công nghệ AI.

Lấy thành phố Hàng Châu làm ví dụ, là thành phố nổi tiếng với cảnh đẹp Tây Hồ, đến nay đã trở thành một trong những trung tâm phát triển Internet và công nghệ của Trung Quốc. Thành phố này 3 năm liên tiếp đứng thứ 14 trong cụm công nghệ toàn cầu, kim ngạch chuyển giao thành quả khoa học công nghệ đạt hơn trăm tỷ Nhân dân tệ. Hàng Châu có 6 công ty công nghệ, không những chiếm vị thế chủ đạo trên thị trường trong nước Trung Quốc, mà cũng có một vị trí quan trọng trong lĩnh vực công nghệ toàn cầu, mọi người thường nói“6 con rồng nhỏ của Hàng Châu”, trong đó có DeepSeek, Unitree chuyên sản xuất robot, Brainco chuyên về giao diện não - máy tính, v.v.. Sự trỗi dậy của thành phố Hàng Châu đã chứng minh một chân lý, bản chất của đổi mới sáng tạo công nghệ chính là đổi mới sáng tạo nhân tài.

Chuyên gia người Pháp David Gosset trong bài viết đăng trên“Trung Quốc nhật báo” cho biết, DeepSeek mới xuất hiện không chỉ mang ý nghĩa đột phá trong lĩnh vực công nghệ, hơn nữa đã làm nổi bật thực lực của Trung Quốc lâu nay trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và kinh tế, sau này, Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục mang lại nhiều sự ngạc nhiên thú vị cho thế giới trong các lĩnh vực AI, tính toán lượng tử, công nghệ sinh học, v.v..

Chuyên gia David Gosset cho biết, sự trỗi dậy của Trung Quốc trong lĩnh vực AI không phải là ngẫu nhiên, mà là được thiết lập trên cơ sở quyết sách chiến lược đúng đắn của chính phủ, đầu tư lớn vào nghiên cứu phát triển cũng như các doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực công nghệ cao ngày càng lớn mạnh. Sự ra đời của DeepSeek cũng giống như sự phát triển trong các lĩnh vực đường sắt cao tốc, ô tô điện và thăm dò vũ trụ, đã chứng minh cho sự thành công của mô hình Trung Quốc. Cho dù tiếp tục gặp phải sự kiềm chế và chèn ép của phương Tây, Trung Quốc vẫn có tài nguyên bên trong phong phú, đặc biệt là tài nguyên nhân tài.

Nguồn: CMG