ပေကျင်းတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် နယ်နိမိတ်ဖြတ်ကျော် ရေအရင်းအမြစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် အသုံးချမှုဆိုင်ရာစံနှစ်ရပ်ကို ဖော်ထုတ်ကြောင်း ပြောကြား

ပေကျင်းတက္ကသိုလ် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကျောင်းမှပါမောက္ခ၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မဲခေါင်လေ့လာရေးဗဟိုဌာန(တရုတ်ဗဟိုဌာန) ဒုတိယဌာနမှူး Zhai Kun က China.com နှင့် သီးသန့်အင်တာဗျူးတွင် နယ်နိမိတ်ဖြတ်ကျော်မြစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် အသုံးချမှုတွင် အိမ်နီးချင်း မက္ကဆီကိုနိုင်ငံအပေါ် အမေရိကန်နိုင်ငံက ဗိုလ်ကျလွှမ်မိုးမှု လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း၊ တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် လန်ချန်း-မဲခေါင်နိုင်ငံများအကြား အခြေပျက်အနေပျက်ဖြစ်အောင် နှောင့်ယှက်ကာ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအရ အသာစီးရယူကာ နိုင်ငံရေးအရ ခြယ်လှယ်မှုများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Zhai Kun ၏ အဆိုအရ ကော်လိုရာဒိုမြစ်နှင့် ရီယိုဂရန်ဒီမြစ်တို့သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ မြစ်ဖျားခံပြီး ကီလိုမီတာ ၂၃၂၀ နှင့် ၃၀၅၁ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ရှည်လျားပြီး အမေရိကန်-မက္ကဆီကို ရေအရင်းအမြစ်ဆက်ဆံရေး၏ အဓိကအချက်မှာ အမြဲတမ်း ဖြစ်သည်။ ၁၈ ရာစုကတည်းက အမေရိကန် အနောက်ပိုင်းဒေသ လူဦးရေ အရှိန်အဟုန်ပြင်းစွာ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ၁၉၄၄ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နှင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတို့သည် နယ်နိမိတ်ဖြတ်ကျော် ရေအရင်းအမြစ်များကို တရားနည်းလမ်းကျစွာဖြင့် အသုံးချမှုဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ကော်လိုရာဒိုမြစ်မှ မက္ကဆီကိုသို့ နှစ်စဉ် ရေ ၁.၈၅ ဘီလီယံကုဗမီတာ ပေးဝေမည် ဖြစ်ပြီး မက္ကဆီကိုသည် Rio Grande မြစ်လက်တက်များမှ အမေရိကန်သို့ ရေကုဗမီတာ ၄၃၁ သန်း ပေးဝေမည်ဟု နှစ်ဖက်သဘောတူခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန်-မက္ကဆီကို ရေခွဲဝေရေးသဘောတူညီချက်တစ်ခုတည်းကို ကြည့်ပါက မက္ကဆီကို နစ်နာမည်မှာ မဟုတ်ကြောင်း၊ စင်စစ်တော့ မက္ကဆီကိုသည် ယခုနှစ်များအတွင်း မိုးခေါင်ရေရှားမှု အလွန်အကျွံ ကြုံတွေ့နေရပြီး အမေရိကန်ကို အစာကျွေးရန်အတွက် ၎င်း၏ ပိုလျှံသောရေကို အသုံးမပြုနိုင်ကြောင်း Zhai Kun က ပြောသည်။ မက္ကဆီကိုရှိ ပြည်နယ် ၃၂ ခုအနက် ၁၅ ခုကို ကမ္ဘာ့အရင်းအမြစ်ဌာနမှ "ရေ အလွန်ရှားပါးသောနေရာများ"အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ မက္ကဆီကိုသည် အမေရိကန်၏ စုစုပေါင်းရေ ကုဗမီတာ ၄၂၆ သန်းကို အကြွေးတင်ထားပြီး အမေရိကန်မှ ရေကို ပြန်လည်ပေးချေရန် ဖိအားပေးနေပါသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ဟူးဗားဆည်အပါအဝင် ကော်လိုရာဒိုမြစ်ပေါ်တွင် ဆည်ပေါင်းတစ်ဒါဇင်ကျော်ကို တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး မြစ်၏ရေအရင်းအမြစ်များကို အခိုင်အမာ ထိန်းချုပ်ထားသည်။ ကော်လိုရာဒိုမြစ်၏ရေသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် မြေယာများကို ပိုမိုရေသွင်းပေးနိုင်ပြီး ကော်လိုရာဒိုမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ကျော်ကြားသောဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံအခြေစိုက်စခန်းအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ကော်လိုရာဒိုမြစ်သည် ၁၉၉၈ ခုနှစ်ကတည်းက သမုဒ္ဒရာထဲသို့ မစီးဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ မက္ကဆီကိုသည် ၎င်း၏ မြေသြဇာ အရှိဆုံး စိုက်ပျိုးရေးနယ်မြေများ ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး အမေရိကန်က ဂရုမစိုက်ကြောင်း Zhai Kun က ပြောသည်။

သို့သော်လည်း ယခုအခါ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် လန်ချန်း-မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းရှိ ရေအရင်းအမြစ်ဆိုင်ရာပြဿနာများတွင် ပါဝင်နေပါသည်။ ယင်းဒေသကို ရည်ညွှန်းပြီး ပြင်းထန်သော လူထုအမြင်စစ်ပွဲကို စတင်ခဲ့သည်။  အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ ပံ့ပိုးပေးထားသည့် NGO များ၊ ပညာရှင်အဖွဲ့များ၊ လော်ဘီသမားများ၊ အစိုးရအရာရှိအချို့နှင့် မီဒီယာတို့သည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အရင်းအမြစ်ဆိုင်ရာပြဿနာများကို တမင်ချဲ့ကားပြီး မမှန်ကန်သောအချက်အလက်များကို ဖြန့်ဝေသည်။ ၎င်းတို့သည် ယင်းဒေသတွင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ကြိုးပမ်းမှုတွေကို အားနည်းစေခြင်းဖြင့် ယင်းဒေသတွင်း နိုင်ငံများအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ကြဲနေသည်။ ဤသည် တရုတ်နှင့် မဲခေါင်မြစ်အောက်ပိုင်းနိုင်ငံများအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ပျက်ပြားစေရန်အတွက် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်း၏အပြုအမူနည်းလမ်းများနှင့် ကိရိယာများသည် အဆက်မပြတ် ဆောင်ရွက်နေသည် ဖြစ်‌ကြောင်း Zhai Kun က ဖော်ပြသည်။

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မဲခေါင်မြစ်ကြီးငါးနိုင်ငံတို့သည် တောင်တန်းမြစ်များနှင့် ချိတ်ဆက်ထားပြီး ရိုးရာချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုကို မျိုးဆက်တစ်ခုမှတစ်ခုသို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး သဘာဝမိတ်ဖက်များနှင့် ချစ်ခင်ရင်းနှီးသောအိမ်နီးချင်းများ ဖြစ်ကြောင်း Zhai Kun က ပြောကြားသည်။ တရုတ်နှင့် မဲခေါင်ငါးနိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးသည် အစဉ်အမြဲ အပြန်အလှန် အကျိုးရှိသောချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုဖြင့် မြင့်မားသောအဆင့်တွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် နှစ်နိုင်ငံ အေးအတူ ပူအမျှ အသိုက်အဝန်း ဆက်ဆံရေးကို ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ မြန်မာ၊ ထိုင်းနှင့် ဗီယက်နမ်တို့နှင့် အသီးသီးထူထောင်ထားသည်။ လန်ချန်း-မဲခေါင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုယန္တရားမူဘောင်အောက်တွင် လန်ချန်း-မဲခေါင် နိုင်ငံခြောက်နိုင်ငံသည် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် သာယာဝပြောရေးကို ဦးတည်သော လန်ချန်း-မဲခေါင်နိုင်ငံများ အေးအတူ ပူအမျှ အသိုက်အဝန်းကို စဉ်ဆက်မပြတ် တည်ဆောက်လျက်ရှိသည်။

တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ကြား ကွာခြားချက် ရှိပါသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် သာယာဝပြောရေးကို ဦးတည်သည့် လန်ချန်း-မဲခေါင်နိုင်ငံများ အေးအတူ ပူအမျှ အသိုက်အဝန်းတည်ဆောက်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံသည် မဲခေါင်နိုင်ငံများနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်သွားရန် အားထုတ်ကြောင်း၊ မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းနိုင်ငံများသို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ပေးဆောင်သောအကျိုးကျေးဇူးများသည် အများအားဖြင့် နှုတ်ခမ်းဝန်ဆောင်မှု ဖြစ်သော်လည်း အစစ်အမှန် မဟုတ်ကြောင်း၊ ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းနိုင်ငံများကဲ့သို့သော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ထွန်းစေရန်အတွက်လည်းကောင်း၊  မဲခေါင်ဒေသတွင် အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်နိုင်သောအရာများ ဖန်တီးရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ မဲခေါင်နိုင်ငံများကို တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ကြားမှ ရွေးချယ်ရန် လှုံ့ဆော်ပေးရန်အတွက်လည်းကောင်း ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းရှိ ရေအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ပထမဆုံး ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သည့်နိုင်ငံ ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀ ရာစုနှစ် ၇၀ စုနှစ်က ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲမှ နုတ်ထွက်ပြီးနောက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ၎င်း၏အသွင်အပြင်ကို ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး လန်ချန်း-မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းရှိ နိုင်ငံများ၏ ရေအရင်းအမြစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အရမ်းမဲ့ပြောခဲ့ကြောင်း၊ ဤသည်မှာ စံတင်လောက်သောစံနှစ်ရပ် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောသည်။

မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းဒေသ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွင် အမေရိကန်၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးသဘောထားကို တရုတ်နိုင်ငံက ကြိုဆိုသော်လည်း တိုက်ပွဲများနှင့် ဂိမ်းကစားခြင်း သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးရန် လှုံ့ဆော်ခြင်းကဲ့သို့သော လုပ်ရပ်များကို သည်းခံမည် မဟုတ်ကြောင်း Zhai Kun က အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံက ဒုက္ခ မပေးသော်လည်း ဒုက္ခကိုလည်း မကြောက်ကြောင်း၊ မဲခေါင်မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက်ရှိ အစိုးရများနှင့် ပြည်သူများသည် ကြည်လင်ပြတ်သားသော မျက်လုံးများ ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် လန်ချန်း-မဲခေါင်နိုင်ငံများ အေးအတူ ပူအမျှ အသိုက်အဝန်း တည်ဆောက်ရန် ယခင်ကလို အစဉ်အမြဲ တွန်းအားပေးပါမည် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြာသည်။